Sowieci w powiecie raciborskim
2 października 2013
17 września 2013 r. w murach Zamku Piastowskiego w Raciborzu odbyła się prelekcja dr. Norberta Miki pt. „Wkroczenie Armii Czerwonej na ziemię raciborską oraz represje wobec miejscowej ludności śląskiej”, w ramach projektu „Historia lokalna na przykładzie wybranych powiatów, miast i gmin”, finansowanego ze środków Fundacji Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych. Organizatorem przedsięwzięcia było Starostwo Powiatowe w Raciborzu i Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej w Gliwicach. Wystąpienie raciborskiego historyka spotkało się z bardzo dużym zainteresowaniem lokalnego środowiska, a także nauczycieli i uczniów Gimnazjum Nr 3 im. Augustyna Weltzla w Raciborzu. Na prelekcji pojawiło się ponad 200 słuchaczy, tak że zabrakło krzeseł. Prezentując zagadnienia związane z historią ziemi raciborskiej w 1945 r., dr Norbert Mika oparł swoje wywody na bogatym materiale źródłowym, zaczerpniętym z polskich i czeskich archiwów. Ukazał przy tym, że pobyt wojsk sowieckich na Raciborszczyźnie można podzielić na dwa etapy: pierwszy – od momentu zajęcia tego terenu przez Armię Czerwoną do czasu przekazania rządów w ręce polskich organów władzy, czyli od 31 marca do 18 maja 1945 r.; drugi – w okresie funkcjonowania w powiecie raciborskim swoistej dwuwładzy, polskiej administracji oraz sowieckiej Komendantury Wojennej, czyli od 19 maja 1945 do około 29 marca 1947 r. w pierwszym etapie czerwonoarmiści traktowali powiat raciborski jako zdobycz wojenną, wywożąc majątek i maszyny przemysłowe w głąb ZSRR, rabując przy tym, gwałcąc i mordując miejscową ludność śląską według swojego uznania. W drugim etapie sowieci nie czynili już tego otwarcie z uwagi na działalność władz polskich, a zwłaszcza Starostwa Powiatowego w Raciborzu, które usiłowało powstrzymywać zdemoralizowaną soldateskę przed aktami bezprawia wobec autochtonów. Nieoficjalnie jednak krasnoarmijcy, samowolnie lub za cichym przyzwoleniem swoich dowódców, kradli i wywozili co popadło, a także incydentalnie dopuszczali się gwałtów, a niekiedy zabójstw. Ukazując fakty, historyk wzbogacił swoje wystąpienie prezentacją multimedialną z ciekawymi zdjęciami z tamtych czasów. Warto nadmienić, iż data prelekcji nie była przypadkowa. 17 września 1939 r., a więc równo 74 lata temu, Armia Czerwona, bez wypowiedzenia wojny, wkroczyła do wschodnich województw ówczesnej Rzeczypospolitej.
Powrót
